Het aantal openstaande vacatures in de kinderopvangsector blijft maar doorgroeien. Tussen 2019 en 2022 zijn er ruim 20 duizend werknemers in de kinderopvang sector bijgekomen. Maar deze nieuwe instroom is bij lange na niet genoeg om de toenemende vraag naar pedagogisch personeel op te vangen. Volgens het CBS waren er vorig jaar op elke 1000 banen 55 onvervulde vacatures. Het is de hoogste vacaturegraad (verhouding tussen aantal vacatures en banen) die ooit is gemeten in de kinderopvang.
Hoogste vacaturegraad ooit
Het grote aantal vacatures van ruim 6600 in het derde kwartaal van 2022, zal de werkdruk in de kinderopvang niet ten goede komen. Het merendeel van de kinderopvangmedewerkers, 61 procent, vindt de werkdruk (zeer) hoog. Tegelijkertijd is het ziekteverzuim in de kinderopvang ook zorgelijk te noemen, gezien het percentage van 7,3 in het derde kwartaal van het vorige jaar. Dit is hoger dan het Nederlandse gemiddelde (5 procent) en zelfs iets hoger dan het gemiddelde van de sector zorg en welzijn (7,1 procent).
Genoeg aandacht voor de kinderen?
Hebben kinderopvang medewerkers nog wel het gevoel dat ze genoeg aandacht kunnen geven aan de kinderen? Slechts een kwart van de werknemers in de kinderopvang vond in het vierde kwartaal van 2021 dat die aandacht voldoende was. Emmeline Bijlsma van de Brancheorganisatie Kinderopvang reageert:
‘Daar schrik ik echt van, ook in verhouding tot andere sectoren. Dit kan zo niet langer doorgaan. Wij waarschuwen hier al een langere tijd voor en ook de GGD die toezicht houdt op de kinderopvang geeft dit signaal: tekorten hebben consequenties voor de kwaliteit. Dat blijkt nu ook uit de cijfers: slechts een kwart kan voldoende aandacht geven aan de kinderen.’
Kinderopvang is zinvol werk
Terwijl werkdruk en ziekteverzuim stijgen, loopt de tevredenheid over het werk ook terug. In het tweede kwartaal van 2019 was 78 procent (zeer) tevreden over het werk, drie jaar later was dat nog 68 procent. Bijlsma verbaast het niks:
‘We geven dit al anderhalf jaar lang aan. De vacaturegraad in de kinderopvang is ongekend hoog. Door de plannen van het kabinet zal die in de komende jaren alleen maar stijgen. Dat leidt tot een hogere werkdruk in de kinderopvang: onze medewerkers worden continu gevraagd of ze extra willen werken en er moet meer met invallers worden gewerkt. Dat betekent dat de druk op de vaste medewerkers steeds hoger wordt. En zo komen we in een negatieve spiraal. Dat leidt tot een hogere werkdruk en dat leidt weer tot meer ziekteverzuim. Dit wordt nu ook bevestigd met de nieuwste cijfers uit het CBS rapport.
Opvallend is wel dat de inhoud van het werk in de kinderopvang onverminderd hoog wordt gewaardeerd. In alle door het CBS gemeten periodes waren ruim 9 op de 10 werknemers het er (helemaal) mee eens dat zij inhoudelijk leuk werk hebben. Ook het aandeel medewerkers dat het werk erg zinvol vindt, was in het vierde kwartaal van 2021 met 84 procent onverminderd hoog. Het percentage dat enthousiast is over zijn of haar baan bleef ook vrijwel gelijk, met 79 procent in 2019 en 77 procent eind 2021.
Recente reacties